WYSYPKA U DZIECI: TOP 10 wszechczasów! FOTO + QUIZ! Czy odgadniesz je wszystkie?

Wysypka u dzieci to wyzwanie na więcej niż jeden wpis. W jednym z poprzednich postów, starałam się przybliżyć Wam cechy charakterystyczne wykwitów skórnych. Używając gastronomicznych porównań. (Także nie, jeśli chcesz rzucić okiem na tamten tekst- lepiej odłóż kanapkę). Nauczyliśmy się opisywać co widzimy na skórze, określać prawidłowo typ wykwitu, a także rozróżniać wysypki bardziej łagodne od tych naprawdę niebezpiecznych.

Dobrze byłoby teraz przekuć tą teorię na praktykę.

WYSYPKA U DZIECI- Od czego zacząć?

Przypomnijmy więc, że w procesie diagnostyki zmian skórnych poruszamy się w obrębie pewnego schematu:

Wysypka u dzieci zdecydowanie napędza przychodniom i przeglądarkom internetowym klientelę… Zwykle pojawienie się zmian skórnych budzi w ludziach niepokój. A może u Ciebie jest inaczej? Może czujesz się wysypkowym wymiataczem? Czy jest w ogóle sens zagłębiać się w ten skórny świat?

Dla najtwardszych z twardzieli przygotowałam dosłownie minutową WEJŚCIÓWKĘ. Skusisz się?

Oczywiście mam nadzieję, że świetnie Wam poszło. Na końcu tego wpisu mam dla Was jeszcze jedną niespodziankę!

W dzisiejszym poście zebrałam jednak dla Was w fotograficznym skrócie absolutną czołówkę wykwitów skórnych u najmłodszych pacjentów.

Postarałam się również opisać najbardziej charakterystyczne cechy danej wysypki, nie zagłębiając się zbytnio w opisy samych chorób.

Wybierałam zdjęcia, które w moim odczuciu najbardziej oddają faktyczny wygląd wysypek w naturalnym oświetleniu. Dla ułatwienia załączam również angielskie i łacińskie nazwy chorób, aby w razie potrzeby wyszukać w Google więcej fotografii danego schorzenia.

1. Szkarlatyna = Płonica = ang. Scarlet fever = łac. Scarlatina–> tu dowiesz się więcej!

TYP: PLAMKI drobne, zlewające się w większe ogniska.

(Opisywane „jak po uderzaniu szczotką ryżową”. Tak więc, w imię nauki, ja niżej podpisana, po dokonaniu niezbędnych czynności sprawdzających, potwierdzam- tak właśnie wygląda! Szczotka do wymiany, skóra się wygoi.)

KOLOR: róż/ czerwień

POWIERZCHNIA: Początkowo gładka. Z czasem, jest bardziej drobnogrudkowa, szorstka (podobna do gęsiej skórki)

DODATKOWO: Na twarzy często nie występuje typowa wysypka, ale obserwuje się zaczerwienienie policzków, tzw. Trójkąt Fiłatowa ( bez zajęcia bladego trójkąta w obrębie ust i nosa)

Oraz malinowy (a właściwie „truskawkowy”) język z wystającymi brodawkami.

Przebieg jest taki, jak na zdjęciu: najpierw język jest biały z nalotem= obłożony, potem czerwony.

LOKALIZACJA: OD ŚRODKA—> NA ZEWNĄTRZ.

Na początku tułów, szyja, pachy, pachwiny. Następnie wysypka u dzieci rozchodzi się w kierunku brzucha, rąk i nóg. (czyli ODSIEBNIE=DYSTALNIE). Zajmuje to jedną dobę.

ROZPOZNANIE WSTECZNE: po okresie ustąpienia wysypki następuje łuszczenie skóry, najbardziej widoczne na dłoniach i stopach

2. Odra = ang. Measles/ Rubeola = łac. Morbilli – tu dowiesz się więcej!

TYP: PLAMKI/ okresowo również GRUDKI. Często zlewają się w większe skupiska.

KOLOR: Początkowo róż/ czerwień, potem brunatnieje

LOKALIZACJA: OD GÓRY—> DO DOŁU

Pierwsze pojawiają się zmiany za uszami, na karku, wzdłuż linii włosów, następnie zstępuje na twarz, na szyję i górną część ramion (I doba)

—> klatka piersiowa+ brzuch+ plecy (II doba)

—> kończyny (III doba).

Wysypka u dzieci z odrą schodzi Z GÓRY NA DÓŁ= ma charakter zstępujący i zajmuje to 3 długie dni.

W momencie zmiany barwy na brunatną wysypka zaczyna ustępować w tej samej kolejności: od góry do dołu.

DODATKOWO: Przed wystąpieniem wysypki (ok 1-2 dni wcześniej) na śluzówce policzków pojawiają się białe zmiany: plamki Koplika

Przebarwienie i drobne łuszczenie zmienionej chorobowo skóry może utrzymywać się do 2 tygodni.

3. Różyczka = ang. German measles = łac. Rubella – tu dowiesz się więcej!

TYP: To taka bledsza i łagodniejsza odra / szkarlatyna. Plamisto-grudkowa. Na twarzy mniejsza, jak w szkarlatynie. Na tułowiu większa, jak w odrze. (Ale zwykle od niej jaśniejsza. Natomiast trwa krócej i nie przebarwia się). Może być obecne drobne złuszczanie.

KOLOR: blady róż/ róż

LOKALIZACJA: OD GÓRY—> DO DOŁU

Wysypka u dzieci z różyczką zaczyna się na twarzy, aby stopniowo objąć tułów i kończyny. Często w momencie, gdy wysypka zaczyna schodzić na obwód, zanika na twarzy. Całkowity czas trwania wysypki to ok 2-3 dni. Nie pozostawia przebarwień

4. Rumień nagły = Trzydniówka = Gorączka trzydniowa = różyczka niemowlęca = Choroba szósta = ang. Roseola = łac. Exanthema subitum –> tu dowiesz się więcej!

TYP: Plamista/ rzadziej Grudkowa. Drobna. Podobna do różyczki. Raczej bez tendencji do zlewania się w wielkie plamy.

KOLOR: Bladoróżowa/ różowa. „Zwiewna”, czyli utrzymująca się raczej krótko, czasem nawet przegapiona. Ustępuje bez przebarwienia i bez złuszczania.

LOKALIZACJA: Rozsiana na tułowiu (klatka piersiowa, brzuch, plecy), szyi i twarzy. Na kończynach jest zwykle mniej nasilona lub nieobecna.

DODATKOWO: Charakterystyczne jest wystąpienie wysypki dopiero w momencie, gdy kończy się gorączka (która trwała 2-5 dni). Czyli typowo: gorączka przez 3 dni—-> wysypka (1-2 dni).

5. Rumień zakaźny = Choroba piąta = ang. Fifth disease = łac. Exanthema infectiosum –> tu dowiesz się więcej!

TYP: Plamista. Ustępuje bez przebarwień i złuszczania.

KOLOR: Żywoczerwona/ Czerwonofiołkowa

LOKALIZACJA: Oba policzki. Wysypka u dzieci z rumieniem zakaźnym przyjmuje kształt „motyla” lub „spoliczkowanego” dziecka. Z wyłączeniem nosa i ust.

DODATKOWO: Po kilku dniach pojawia się jedna z „najpiękniejszych” GIRLANDOWATYCH, KORONKOWYCH wysypek na kończynach. Zwykle omija tułów, dłonie i stopy.

W okresie 3 tygodni może okresowo nawracać, zwłaszcza pod wpływem stresu/ przegrzania/ wysiłku fizycznego.

6. Pokrzywka = ang. Hives= łac. Urticaria —> tu dowiesz się więcej!

TYP: Bąble. Rumieniowo- obrzękowe wykwity, wystające powyżej poziomu skóry. Mogą mieć przejaśnienie w środku. Mają tendencję do zlewania w większe ogniska, dużej dynamiki zmian położenia i wielkości. Znikają w ciągu kilku-kilkunastu godzin bez pozostawienia śladu.

KOLOR: Od porcelanowych, bladoróżowych, poprzez róż, aż do czerwieni.

LOKALIZACJA: Dowolna. Zmienna.

DODATKOWO: Zmiany przeważnie są mocno swędzące. Mogą mieć różną wielkość i kształt w tym samym momencie, u tej samej osoby.

7. Ospa = Wiatrówka = Ospa wietrzna = ang. Chickenpox = łac. Varicella –> tu dowiesz się więcej!

TYP: Wielopostaciowa. Każdy wykwit przechodzi tą samą drogę: plamka–> grudka–> pęcherzyk –> krosta –> nadżerka –> strup. Ta przemiana trwa zwykle 7 dni.

KOLOR: Róż/ Czerwień. Strupy mogą być brunatnie podbarwione. Pęcherzyki wypełnione są przezroczystą treścią, są tzw. „wodojasne”. W momencie, gdy zmieniają się w krosty ich wnętrze ulega zmętnieniu.

DODATKOWO: Pojawiają się kilkukrotne wysypy wykwitów. Z tego powodu wysypka u dzieci z ospą jest, w danym momencie, u pacjenta niejednorodna = o typie „rozgwieżdżonego nieba”. Co to oznacza? Że w jednym miejscu będziemy mieć plamkę, w jeszcze innym krostę, a tuż obok nadżerkę.

LOKALIZACJA: Rozsiana na całej skórze. Również między włosami. Może być obecna na śluzówkach.

Niezależnie od miejsca wystąpienia, obraz wykwitu pierwotnego jest charakterystyczny. To „rosa na płatku”, ang. „dew drop on a rose petal„. Czyli malutki pęcherzyk położony na rumieniowo zmienionej skórze. Jeśli widzicie coś takiego na skórze Waszego dziecka to możecie szykować się na dłuższe wolne. (Przy okazji: zapraszam do zapoznania się z krótkim i konkretnym poradnikiem jak uzyskać zwolnienie na dziecko?)

8. Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej = Bostonka (ale nie mówcie, że słyszeliście tę nazwę ode mnie) = ang. Hand, foot and mouth disease –> tu dowiesz się więcej!

TYP: Kolejna wysypka o ewoluującym charakterze. Tym razem ponownie plamka –> grudka –> pęcherzyk. Mogą pojawiać się nadżerki.

KOLOR: Róż/ Czerwień. Przy czym pęcherzyki nie mają bardzo wiotkiej pokrywy i przybierają często białawą barwę.

LOKALIZACJA: Kwestia bardzo istotna. Typowe jest umiejscowienie wykwitów na dłoniach i stopach, zwłaszcza powierzchnie wewnętrzne dłoni i podeszwy stóp oraz okolice międzypalcowe.

Wysypka u dzieci z HFMD, zwłaszcza tych młodszych, może także wystąpić na tułowiu, nogach, pośladkach, kroczu, twarzy. Ale zwykle będą to zmiany o mniejszym nasileniu.

Obserwujemy za to często również zmiany w jamie ustnej, najczęściej w formie czerwonych plamek, pęcherzyków lub nadżerek.

9. Borelioza = ang. Lyme disease = łac. Borrelia –> tu dowiesz się więcej!

Może nie jest to najczęstsza wysypka u dzieci, ale uważam, że warto ją znać. To jedna z tych zmian, którą możemy rozpoznać jednym rzutem oka. A przekłada się to na skuteczność wcześnie wdrożonej terapii.

TYP: Początkowo grudka, która następnie zmienia się w pierścieniowaty, płaski rumień, powiększający się z pozostawieniem przejaśnienia w centrum. Typowy jest wygląd tzw. „tarczy strzelniczej”. Wielkość ok 5-70 cm, średnio ok 15 cm.

KOLOR: Raczej bliżej czerwieni. Czasem sinawa.

LOKALIZACJA: W pobliżu miejsca ugryzienia/ ukłucia (nie: ukąszenia! Kleszcz nie wąż. Ino stawonóg). Ale absolutnie nie musi być to dokładnie tam, skąd kleszcza wyjęto. Kleszcze lubią ciepełko, więc najczęściej gryzą w okolicy fałdów skóry: pach, pachwin i na tułowiu. Dzieci w okolice karku, owłosionej skóry głowy lub za uszami!

DODATKOWO: Warto obrysować podejrzaną zmianę długopisem i obserwować, czy się przemieszcza. Ma to być „rumień wędrujący”, więc zmiana położenia silnie przemawia za rozpoznaniem tej jednostki i umożliwia szybkie włączenie skutecznego leczenia. Rumień wystąpi ok. 1-2 tygodni po ugryzieniu (i zarażeniu boreliozą). Bez włączenia leczenia utrzymuje się na skórze nawet 4 tygodnie.

Pamiętajmy, że rumień wędrujący może przybierać rozmaite formy, jak na schemacie poniżej:

10. Niespecyficzne wysypki towarzyszące infekcjom wirusowym

Niespecyficzne, czyli takie, które nie pozwalają na natychmiastową diagnozę. Nie są jedyne w swoim rodzaju. Nie występują u każdego pacjenta cierpiącego na daną przypadłość lub wyglądają identycznie w wielu jednostkach chorobowych.

Piszę o nich dlatego, żebyście nie zapominali, że wysypka nie musi być zawsze objawem jakiejś straszliwej choroby.

Wysypka w ogóle nie musi zostać rozpoznana jako jakaś typowa choroba wieku dziecięcego, otrzymać konkretnej nazwy i rokowania.

Ze wszystkich przedstawionych powyżej chorób, ten ostatni punkt jest chyba najczęstszym rozpoznaniem w codziennej praktyce lekarskiej. Bez fajerwerków.

TYP: Plamista lub plamisto-grudkowa. Wielkość przeróżna.

KOLOR: Przeważnie róż/ czerwień. Ustępują bez śladu, raczej bez łuszczenia.

LOKALIZACJA: Rozsiana. Rozmaita. Najczęściej dość rozległa, może zajmować całe ciało. No rules baby.

DODATKOWO: Wielkość i ilość wykwitów absolutnie nie koreluje w tym wypadku ze stanem ogólnym chorego i stopniem ryzyka związanym z daną infekcją. Możesz być usiany plamami a z objawów ogólnych uświadczyć jedynie kataru i stanu podgorączkowego.

Gdybyście powiedzieli mi, że to szkarlatyna, rumień nagły lub różyczka… uwierzyłabym. Dlatego właśnie nie diagnozuje się wysypek ze zdjęcia. Ważny jest wywiad, objawy dodatkowe i rozwój sytuacji w czasie.

Jeśli nie widać różnicy…

Tak na marginesie, jeśli wydaje się Wam, że szkarlatyna, odra i inne cuda wyglądają nieco podobnie- nie jesteście odosobnieni! Na rysunkach jest łatwiej:) Po LEWEJ: ODRA ///// Po PRAWEJ: SZKARLATYNA

Dobrnęliśmy do końca. Mam nadzieję, że dobrze się bawiliście. Być może powróciły do Was wspomnienia z dawnych lat, kiedy to wymalowani na fioletowo pioktaniną niecierpliwie czekaliście na możliwość wyjścia na podwórko.

Skoro już więc jesteście tacy mądrzy i oczytani- czas na mały test! Czym byłaby nawet najbardziej obrzydliwa teoria, jeśli nie można wykorzystać jej w praktyce? Co powiecie na małą WYJŚCIÓWECZKĘ? Zapraszam ponownie na QUIZ!